
Ten chłodnik litewski to ukochana letnia zupa w mojej rodzinie kiedy tylko zaczynają pojawiać się świeże buraczki nie wyobrażam sobie lata bez tego smaku koniecznie dobrze schłodzony orzeźwia i syci a jednocześnie jest lekki i pełen witamin
Pierwszy raz zrobiłam chłodnik z botwiny podczas rodzinnego pikniku teraz latem wraca do nas co tydzień i zawsze znika do ostatniej łyżki moja mama często dodaje jajko i zawsze mówi że taka wersja smakuje jej najbardziej
Składniki
- Botwina: świeża botwina daje wyjątkowy smak oraz piękny kolor do zupy wybierz młode jędrne liście i buraczki
- Buraczki: to one barwią cały chłodnik na intensywny kolor korzystając ze świeżych zwiększasz wartość odżywczą zupy
- Liście i łodygi botwiny: obowiązkowe dla pełni smaku i koloru powinny być jędrne i soczyste
- Woda lub bulion warzywny: bulion pozwoli na osiągnięcie głębi smaku możesz użyć domowego wywaru
- Rzodkiewki: dodają chrupkości i delikatnej ostrości wybieraj twarde świeże sztuki
- Ogórki gruntowe: zapewniają lekkość i chrupiącą strukturę im świeższe tym lepiej
- Kefir lub maślanka albo jogurt naturalny: gwarantują kremową konsystencję i lekko kwaśny smak postaw na naturalne fermentowane produkty bez dodatku cukru
- Sól i pieprz: podbijają smak całości warto użyć świeżo zmielonego pieprzu
- Cukier: balansuje kwasowość i podkreśla smak warzyw
- Sok z cytryny: wyostrza smak i działa orzeźwiająco koniecznie użyj świeżo wyciśniętego soku
- Czosnek: zapewnia pikantność i wyrazistość najlepiej wybrać duży ząbek i przecisnąć przez praskę
- Koperek świeży: silnie aromatyczny wybieraj gęste zielone pęczki
- Szczypiorek: dodaje wiosennego charakteru do dania
- Jajka ugotowane na twardo: świetny dodatek dla tych którzy chcą bardziej sycącej wersji chłodnika jajka powinny być świeże i dobrze ugotowane
Instrukcje krok po kroku
- Przygotowanie botwiny i buraczków:
- Obierz buraczki dokładnie umyj a następnie pokrój je w małą kostkę lub zetrzyj na tarce to pozwoli im szybciej zmięknąć liście i łodygi botwiny posiekaj bardzo drobno żeby były równomiernie rozprowadzone w zupie
- Gotowanie składników:
- Wlej wodę lub bulion do garnka zagotuj wrzuć buraczki przykryj i gotuj przez około piętnaście minut aż staną się miękkie do bulionu dodaj posiekane liście i łodygi gotuj razem jeszcze kilka minut aż całość delikatnie zmięknie
- Chłodzenie bazy:
- Gotową botwinę zdejmij z ognia i pozostaw do całkowitego ostygnięcia szybciej schłodzisz garnek wstawiając go do miski z zimną wodą pamiętaj aby warzywa były naprawdę chłodne zanim dodasz nabiał
- Przygotowanie dodatków:
- W czasie kiedy baza chłodnika się schładza pokrój rzodkiewki oraz ogórki w drobną kostkę posiekaj koperek oraz szczypiorek przeciśnij czosnek przez praskę wszystko umieść w misce i delikatnie przemieszaj
- Łączenie całości:
- Do całkowicie wystudzonej botwinki wlej kefir dodaj sok z cytryny czosnek oraz pozostałe warzywa dodaj pokrojone rzodkiewki ogórki posiekany koperek oraz szczypiorek dokładnie wymieszaj wszystko razem tak aby składniki się połączyły
- Doprawianie i chłodzenie:
- Przypraw solą pieprzem oraz odrobiną cukru posmakuj i ewentualnie dodaj więcej cytryny lub cukru aby wyważyć smak chłodnik odstaw do lodówki na kilka godzin najlepiej na noc żeby smaki się przegryzły
- Serwowanie:
- Przed podaniem zamieszaj ponownie podawaj mocno schłodzony udekorowany świeżym koperkiem i plasterkami warzyw jeśli chcesz możesz dodać ćwiartki jajka ugotowanego na twardo to sprawi że chłodnik będzie bardziej treściwy

Koperek zawsze przypomina mi lato na działce i gotowanie z babcią ona zawsze ścierała też trochę ogórka na dużych oczkach żeby był bardziej chrupiący uwielbiam ten chłodnik podany na zimno z dodatkiem świeżych ziół bo to smak mojego dzieciństwa
Jak przechowywać chłodnik litewski
Chłodnik najlepiej przechowywać w dużej szklanej misce z przykryciem w lodówce aby zachował świeżość dobrze jest dokładnie schować go od razu po przygotowaniu i zużyć w ciągu trzech dni jeśli dodasz jajka warto dodać je tuż przed podaniem a zupę przechowywać bez nich
Możliwe zamienniki składników
Jeśli nie masz kefiru możesz użyć maślanki jogurtu naturalnego lub nawet mieszanki tych produktów ogórki gruntowe możesz zastąpić szklarniowymi ale warto obrać je ze skórki rzodkiewki można pominąć lub zastąpić kiełkami rzeżuchy dla dodatkowej ostrości a koperek możesz wymieszać z natką pietruszki gdy brakuje świeżych ziół
Najlepsze sposoby podania
U mnie w domu chłodnik podajemy schłodzony ozdobiony świeżym koperkiem a także plasterkami ogórka lub rzodkiewki często serwujemy go z jajkiem na twardo dobrze sprawdzi się też podany z młodymi ziemniakami z koperkiem osobno na talerzyku jeśli masz świeże pieczywo lub domową bułkę to również doskonały dodatek

Historia i tradycja chłodnika litewskiego
Chłodnik litewski wywodzi się z kuchni kresowej był dawniej ulubioną zupą letnią na dworach litewskich i polskich a do dziś jest symbolem orzeźwienia podczas upałów przepis przekazywany był z pokolenia na pokolenie każda rodzina miała swój własny sposób serwowania tej zupy często z dodatkiem jajka lub młodych ziemniaków
Częste pytania dotyczące przepisu
- → Jakie warzywa są niezbędne do przygotowania chłodnika litewskiego?
Podstawą są botwina (buraczki z liśćmi), rzodkiewki, ogórki gruntowe i świeże zioła, takie jak koperek i szczypiorek.
- → Jaki nabiał najlepiej sprawdzi się w tej zupie?
Idealny będzie kefir, ale z powodzeniem można użyć maślanki lub jogurtu naturalnego.
- → Jak długo należy chłodzić chłodnik przed podaniem?
Zaleca się schłodzenie w lodówce przez co najmniej kilka godzin – najlepiej chłodnik smakuje na drugi dzień.
- → Czy można dodać jajka do chłodnika?
Tak, ugotowane na twardo jajka pokrojone na ćwiartki to popularny dodatek serwowany tuż przed podaniem.
- → Czy do gotowania buraczków można użyć bulionu warzywnego zamiast wody?
Oczywiście, lekki bulion warzywny jeszcze bardziej wzbogaci smak tej zupy.
- → Na ile porcji wystarcza podana ilość składników?
Z przygotowanej porcji otrzymasz około 1,5–2 litry chłodnika, czyli 4–6 porcji.