
Ta sycąca zapiekanka makaronowa z kiełbasą i pieczarkami to doskonały pomysł na rodzinny obiad. Połączenie makaronu, aromatycznej kiełbasy i pieczarek pod warstwą roztopionego sera tworzy danie, które zawsze wywołuje uśmiech na twarzach moich bliskich.
W naszym domu to danie zawsze pojawia się gdy mamy gości na kolacji. Przygotowałam je po raz pierwszy kiedy niespodziewanie przyjechała do nas rodzina i od tego czasu jest jednym z naszych ulubionych dań.
Składniki
- Makaron 300 g dobry makaron typu penne lub fusilli świetnie trzyma sos
- Kiełbasa 400 g najlepiej kiełbasa podwawelska lub śląska dla głębokiego smaku
- Pieczarki 250 g świeże pieczarki dodają ziemistego aromatu
- Ser tarty 200 g wybieraj ser z odpowiednią zawartością tłuszczu by zapewnić doskonałe zapiekanie
- Cebula dodaje słodyczy i aromatu całemu daniu
- Passata szklanka passata pomidorowa tworzy kremową bazę sosu
- Sól do podkreślenia smaków
- Pieprz świeżo mielony pieprz nadaje wyrazistości
- Słodka papryka równoważy kwasowość pomidorów i dodaje koloru
- Masło łyżka do podsmażania pieczarek dla bogatszego smaku
- Olej do smażenia najlepiej rzepakowy lub oliwa z oliwek
- Natka pietruszki łyżka świeża natka dodaje koloru i świeżości
Instrukcje Krok po Kroku
- Gotowanie makaronu:
- Ugotuj makaron zgodnie z instrukcją na opakowaniu. Pamiętaj aby lekko niedogotować makaron ponieważ będzie jeszcze zapiekany w piekarniku. Odcedź dokładnie ale nie płucz zimną wodą aby sos lepiej przylegał do makaronu.
- Przygotowanie pieczarek:
- Na patelni rozgrzej łyżkę masła. Dodaj pokrojone pieczarki i smaż na średnim ogniu przez około 8 minut do momentu odparowania wody i lekkiego zrumienienia. Pod koniec smażenia dopraw solą i pieprzem. Dobrze wysmażone pieczarki mają intensywniejszy smak i nie wypuszczają wody podczas zapiekania.
- Przygotowanie kiełbasy:
- Na drugiej patelni rozgrzej olej i dodaj kiełbasę pokrojoną w półplasterki. Smaż na średnim ogniu aż kiełbasa zacznie się rumienić i uwolni swoje aromaty około 5 minut. Tłuszcz uwalniający się z kiełbasy dodatkowo wzbogaci smak dania.
- Dodanie warzyw i przypraw:
- Gdy kiełbasa zacznie się rumienić dodaj pokrojoną w kostkę cebulę oraz paprykę. Smaż całość jeszcze około 5 minut aż cebula zmięknie i nabierze przezroczystości. Następnie dodaj podsmażone wcześniej pieczarki i dokładnie wymieszaj składniki.
- Przygotowanie sosu:
- Do mieszanki na patelni wlej passatę pomidorową. Całość dopraw solą pieprzem i słodką papryką do smaku. Delikatnie wymieszaj i pozwól sosowi połączyć się ze składnikami przez około 2 minuty. Zdejmij patelnię z ognia.
- Łączenie składników:
- Połącz ugotowany makaron z przygotowanym sosem kiełbasianym i połową tartego sera. Dokładnie wymieszaj aby makaron został równomiernie pokryty sosem a ser zaczął się rozpuszczać nadając daniu kremowej konsystencji.
- Zapiekanie:
- Przełóż całość do natłuszczonego naczynia żaroodpornego. Posyp pozostałym tartym serem równomiernie na wierzchu. Zapiekaj bez przykrycia w temperaturze 180 stopni Celsjusza przez około 20 minut lub do momentu aż ser się zarumieni i utworzy apetyczną skórkę.
- Podawanie:
- Po wyjęciu z piekarnika posyp zapiekankę posiekaną natką pietruszki dla dodania świeżości i koloru. Odczekaj około 5 minut przed porcjowaniem aby danie lekko ostygło i ustabilizowało się.

Moim ulubionym składnikiem w tej zapiekance są pieczarki które nadają całości głębokiego ziemistego smaku. Pamiętam jak moja babcia zawsze podkreślała żeby dobrze je podsmażyć by uwolnić ich pełnię aromatu. Ta zapiekanka zawsze przywołuje wspomnienia rodzinnych obiadów z dzieciństwa.
Wskazówki dotyczące przechowywania
Zapiekankę można przechowywać w lodówce do 3 dni w szczelnie zamkniętym pojemniku. Przed podgrzaniem warto skropić ją kilkoma kroplami wody aby zapobiec wysuszeniu. Danie można również zamrozić porcjując je w pojemnikach nadających się do zamrażarki. W zamrażarce może być przechowywane do 2 miesięcy. Rozmrażaj w lodówce przez noc przed ponownym podgrzaniem w piekarniku rozgrzanym do 160 stopni przez około 20 minut lub w kuchence mikrofalowej.
Zamienniki składników
Jeśli nie masz wszystkich składników pod ręką możesz wprowadzić kilka zmian. Zamiast kiełbasy świetnie sprawdzi się boczek parmeński lub mielone mięso. Pieczarki można zastąpić innymi grzybami leśnymi dla bardziej wykwintnej wersji. Passatę pomidorową można zamienić na koncentrat pomidorowy rozcieńczony wodą lub świeże pomidory bez skórki. Jeśli nie masz sera żółtego możesz użyć mieszanki serów jakie masz w lodówce albo zastąpić go mozzarellą dla bardziej kremowej konsystencji.
Sugestie podania
Zapiekankę najlepiej podawać gorącą bezpośrednio po wyjęciu z piekarnika. Świetnie smakuje z lekką sałatką z mieszanych zielonych liści skropioną oliwą i sokiem z cytryny która świeżością zrównoważy sytość dania. Można również podać obok świeżo upieczony chleb czosnkowy do wybierania sosu. Dla bardziej wytrawnego smaku polecam podać lampkę czerwonego wytrawnego wina które świetnie komponuje się z aromatem kiełbasy i pieczarek.
Kontekst kulturowy i historyczny
Zapiekanki makaronowe mają długą tradycję w kuchni polskiej choć sama koncepcja zapiekania makaronu z dodatkami przywędrowała do nas z kuchni włoskiej. W polskiej kuchni zapiekanki często wykorzystują lokalne składniki jak właśnie tradycyjna polska kiełbasa co nadaje daniu unikalny charakter. Dawniej dania zapiekane były popularne ze względu na możliwość wykorzystania resztek i przygotowania ekonomicznego posiłku dla całej rodziny. Dziś zapiekanki są cenione za wygodę przygotowania i możliwość nakarmienia wielu osób jednocześnie co czyni je idealnym daniem na rodzinne spotkania.

Częste pytania dotyczące przepisu
- → Czy można przygotować zapiekankę wcześniej i odgrzać?
Tak, zapiekankę można przygotować wcześniej i przechowywać w lodówce do 24 godzin przed pieczeniem. Można również upiec ją w całości, a następnie odgrzać w piekarniku rozgrzanym do 160°C przez około 15-20 minut pod folią aluminiową, aby nie wysuszyć potrawy.
- → Jaki ser najlepiej nadaje się do tej zapiekanki?
Najlepiej sprawdzi się ser, który dobrze się topi, np. gouda, mozzarella lub mieszanka serów żółtych. Dla intensywniejszego smaku można dodać odrobinę parmezanu lub innego sera dojrzewającego na wierzch zapiekanki.
- → Czym można zastąpić kiełbasę w tej zapiekance?
Kiełbasę można zastąpić mielonym mięsem (wołowym, wieprzowym lub mieszanym), kawałkami kurczaka, boczkiem lub wędzoną szynką. Dla wersji wegetariańskiej można użyć więcej pieczarek, dodać cukinię, bakłażan lub tofu.
- → Jaki rodzaj makaronu najlepiej wykorzystać?
Najlepiej sprawdzą się krótkie formy makaronu, które dobrze utrzymują sos i pozostałe składniki, np. penne, farfalle, fusilli lub rigatoni. Makaron warto ugotować al dente, gdyż podczas zapiekania jeszcze nieco zmięknie.
- → Jakie dodatki pasują do zapiekanki makaronowej z kiełbasą?
Zapiekanka świetnie smakuje z prostą sałatką ze świeżych warzyw, np. z pomidorów i ogórków, lub z mieszanką sałat z lekkim winegret. Można też podać ją z pieczywem czosnkowym lub bagietką.
- → Czy można zamrozić zapiekankę makaronową?
Tak, zapiekankę można zamrozić zarówno przed, jak i po upieczeniu. Przed zamrożeniem warto poczekać, aż całkowicie wystygnie. Zamrożona zapiekanka zachowuje świeżość do 2-3 miesięcy. Przed podaniem należy ją rozmrozić i podgrzać w piekarniku.