Świąteczne Ciasto Miodowe Kruszonka

To świąteczne ciasto miodowe z kremem i kruszonką to prawdziwy zimowy przysmak, który gości na moim stole od pokoleń. Miękkie, aromatyczne warstwy ciasta miodowego połączone z delikatnym kremem budyniowym i chrupiącą kruszonką tworzą harmonijną całość, która pachnie świętami.

Pierwszy raz przygotowałam to ciasto gdy niespodziewanie odwiedziła nas rodzina w Wigilię. Od tamtej pory każdego roku przynajmniej trzy osoby proszą mnie o recepturę na to miodowe cudo.

Składniki

• Ciasto miodowe: 400 g mąki pszennej zapewnia idealną strukturę ciasta nie za zwartą i nie za luźną
• Ciasto miodowe: 150 g masła nadaje ciastu kruchość i bogaty smak wybieraj masło o wysokiej zawartości tłuszczu
• Ciasto miodowe: 120 g cukru słodzi delikatnie pozwalając wybrzmieć smakowi miodu
• Ciasto miodowe: 120 g miodu lipowego lub wielokwiatowego jest sercem tego przepisu wpływa na aromat i kolor wypieku
• Ciasto miodowe: 3 jajka spajają składniki i nadają puszystość koniecznie w temperaturze pokojowej
• Ciasto miodowe: 2 łyżeczki sody oczyszczonej reaguje z miodem zapewniając odpowiednie wyrośnięcie blatu
• Ciasto miodowe: 2 łyżeczki przyprawy do piernika nadaje charakterystyczny świąteczny aromat warto wybrać mieszankę z dominującym imbirem
• Ciasto miodowe: 1/2 łyżeczki cynamonu wzmacnia rozgrzewający charakter ciasta
• Ciasto miodowe: szczypta soli wydobywa wszystkie smaki i równoważy słodycz

• krem serowy: 750 ml mleka najlepiej pełnotłustego dla kremowej konsystencji
• krem serowy: 2 opakowania budyniu waniliowego stabilizują krem i nadają mu aksamitną strukturę
• krem serowy: 200 g miękkiego masła zapewnia jedwabistą konsystencję i bogaty smak
• krem serowy: 150 g cukru pudru słodzi krem i nadaje mu gładkość
• krem serowy: 2 łyżeczki ekstraktu waniliowego pogłębia smak waniliowy warto zainwestować w naturalny

• Kruszonka: 150 g mąki pszennej stanowi bazę kruszonki
• Kruszonka: 100 g cukru dodaje słodyczy i pomaga w karmelizacji podczas pieczenia
• Kruszonka: 100 g zimnego masła pokrojonego w kostkę tworzy charakterystyczną kruchość
• Kruszonka: 1 łyżeczka cynamonu dodaje aromat i złocisty kolor
• Kruszonka: 50 g posiekanych orzechów włoskich lub laskowych wzbogacają teksturę i smak dodają przyjemnej chrupkości

Instrukcje Krok Po Kroku

Przygotowanie ciasta miodowego krok 1:

Przygotuj mieszankę miodową podgrzewając masło z cukrem i miodem w rondelku. Mieszaj powoli aż składniki całkowicie się rozpuszczą co zajmie około 5 minut. Pamiętaj aby nie doprowadzić mieszanki do wrzenia. Odstaw aby przestygła przez minimum 10 minut.

Przygotowanie ciasta miodowego krok 2:

Przygotuj suche składniki łącząc mąkę sodę przyprawę do piernika cynamon i sól w dużej misce. Dokładnie wymieszaj wszystko trzepaczką aby równomiernie rozprowadzić przyprawy w mące co wpłynie na aromat całego ciasta.

Przygotowanie ciasta miodowego krok 3:

Połącz składniki wlewając lekko przestudzoną mieszankę miodową do jajek dodając je pojedynczo i mieszając dokładnie po każdym dodaniu. Temperatura masy nie powinna być wyższa niż letnia aby nie ściąć jajek.

Przygotowanie ciasta miodowego krok 4:

Uformuj ciasto dodając stopniowo suche składniki do masy jajeczno-miodowej, mieszając szpatułką ruchami zagarniającymi. Ciasto będzie gęste, ale plastyczne. Podziel je wagowo na dwie równe części, co zapewni jednakową grubość obu blatów.

Pieczenie blatów krok 1:

Przygotuj formę do pieczenia o wymiarach 24 x 28 cm wykładając ją papierem do pieczenia. Papier powinien wystawać nieco poza krawędzie formy co ułatwi późniejsze wyjmowanie blatów.

Pieczenie blatów krok 2:

Rozprowadź pierwszą część ciasta nakładając ją łyżką na papier i wyrównując szpatułką do jednolitej warstwy. Dokładne wyrównanie powierzchni zapewni równomierne wypieczenie.

Pieczenie blatów krok 3:

Piecz każdy blat w temperaturze 180 stopni przez 15 do 18 minut. Ciasto jest gotowe gdy lekko się zarumieni a patyczek wbity w środek pozostanie suchy. Pamiętaj że blaty będą jeszcze miękły po wyjęciu z piekarnika.

Pieczenie blatów krok 4:

Wystudź blaty wyjmując je delikatnie z formy razem z papierem i przekładając na kratkę. Pozwól im całkowicie ostygnąć przed składaniem ciasta co zajmie minimum 12 godziny. Nie pomijaj tego kroku inaczej krem może się rozpuścić.

Przygotowanie kremu krok 1:

Przygotuj ser, przecierając twaróg przez sito lub miksując ser Philadelphia, aby pozbyć się grudek. Ser powinien być w temperaturze pokojowej, co ułatwi jego połączenie z pozostałymi składnikami.

Przygotowanie kremu krok 2:

Ubij miękkie masło z cukrem pudrem na jasną, puszystą masę. Miksuj na średnich obrotach przez około 3 do 5 minut, aż masa będzie kremowa i zwiększy swoją objętość.

Przygotowanie kremu krok 3:

Dodaj przygotowany ser do masy maślanej, małymi porcjami, cały czas miksując na średnich obrotach. Po każdym dodaniu upewnij się, że składniki są dobrze połączone, zanim dodasz kolejną porcję.

Przygotowanie kremu krok 4:

Na końcu dodaj ekstrakt waniliowy i śmietanę. Miksuj jeszcze przez 2 do 3 minuty, aż krem będzie jednolity, puszysty i będzie trzymał formę. Jeśli krem wydaje się zbyt miękki, schłodź go w lodówce przez 15 do 20 minut przed użyciem.

Przygotowanie kruszonki krok 1:

Połącz składniki kruszonki wsypując do miski mąkę cukier cynamon i pokrojone w kostkę zimne masło. Rozcieraj składniki opuszkami palców aż powstanie kruszonka o różnej wielkości grudek co nada ciekawą teksturę wierzchniej warstwie.

Przygotowanie kruszonki krok 2:

Dodaj orzechy jeśli ich używasz delikatnie mieszając aby równomiernie rozprowadzić je w kruszone. Orzechy nadadzą przyjemny chrupki element i wzbogacą smak.

Przygotowanie kruszonki krok 3:

Upiecz kruszonkę rozsypując ją równomiernie na blasze wyłożonej papierem około 1 cm warstwą. Piecz w temperaturze 180 stopni przez 10 do 15 minut do uzyskania złocistego koloru mieszając raz w połowie czasu dla równomiernego zrumienienia.

Przygotowanie kruszonki krok 4:

Wystudź kruszonkę pozostawiając ją na blasze do całkowitego ostygnięcia. Zimna kruszonka zachowa chrupkość i będzie łatwiejsza do równomiernego rozsypania na cieście.

Składanie ciasta krok 1:

Ułóż pierwszy blat ciasta na paterze lub tacy, odwracając go spodem do góry, co zapewni płaską powierzchnię. Delikatnie usuń papier do pieczenia, jeśli przylega do blatu.

Składanie ciasta krok 2:

Nałóż warstwę kremu, rozprowadzając równomiernie cały przygotowany krem serowy. Użyj szpatułki, aby warstwa była równa i dochodziła do samych brzegów.

Składanie ciasta krok 3:

Ułóż drugi blat, umieszczając go spodem do góry, co da idealnie płaską powierzchnię. Na wierzchu ciasta równomiernie rozsyp upieczoną kruszonkę, delikatnie dociskając dłonią, aby przywarła do powierzchni. Przed podaniem oprósz całość cukrem pudrem dla efektu śnieżnego wykończenia.

Składanie ciasta krok 4:

Zakończ trzecim blatem układając go spodem do góry co da idealnie płaską powierzchnię. Na wierzchu ciasta równomiernie rozsyp upieczoną kruszonkę delikatnie dociskając dłonią aby przywarła do powierzchni. Przed podaniem oprósz całość cukrem pudrem dla efektu śnieżnego wykończenia.

Przypnij

Moim sekretnym składnikiem jest lipowy miód z lokalnej pasieki który nadaje ciastu wyjątkowy aromat i jasny kolor. Pamiętam jak babcia zawsze powtarzała że dobry miód to podstawa udanego ciasta miodowego. Ten zapach przywołuje wspomnienia zimowych wieczorów spędzonych w rodzinnym gronie przy kominku.

Przechowywanie

Gotowe ciasto przechowuj w lodówce przykryte folią spożywczą lub w szczelnym pojemniku nawet do 5 dni. Wyjmij je z lodówki około 30 minut przed podaniem aby krem zmiękł i smaki się rozwinęły. Jeśli chcesz przechować ciasto dłużej możesz zamrozić pojedyncze porcje owijając je szczelnie folią i przechowując do 3 miesięcy. Rozmrażaj powoli w lodówce przez noc.

Zamienniki Składników

Jeśli nie masz miodu lipowego śmiało zastąp go innym rodzajem płynnego miodu najlepiej jasnym aby nie zdominował delikatnego smaku ciasta. Możesz także użyć gotowego budyniu zamiast proszku pamiętając aby zmniejszyć ilość mleka w przepisie. Masło w kremie można częściowo zastąpić serkiem mascarpone dla jeszcze bardziej kremowej konsystencji. Osoby uczulone na gluten mogą wykorzystać mieszankę mąk bezglutenowych z dodatkiem gumy ksantanowej w proporcji 1 łyżeczka na 500g mąki.

Sugestie Podania

Ciasto miodowe wspaniale komponuje się z filiżanką aromatycznej herbaty earl grey lub kawy z dodatkiem przypraw korzennych. Na eleganckim przyjęciu podaj je na ozdobnym talerzu posypane dodatkowo cukrem pudrem z odrobiną cynamonu. Możesz też przygotować mus z owoców leśnych który cudownie przełamie słodycz ciasta swoją kwaskowatością. W sezonie zimowym warto podgrzać porcję przez 15 sekund w mikrofalówce i podać z kulką lodów waniliowych tworząc efektowny kontrast temperatur.

Kontekst Kulturowy

Ciasta miodowe mają w Polsce wielowiekową tradycję sięgającą czasów średniowiecza gdy miód był głównym środkiem słodzącym. Szczególnie popularne stały się w okresie świątecznym łącząc aromat miodu z przyprawami korzennymi sprowadzanymi dawniej szlakami handlowymi. Ten przepis łączy tradycyjny smak ciasta miodowego z nowoczesną formą warstwową która pojawiła się w polskiej kuchni w XX wieku. W wielu regionach Polski podobne ciasta są nieodłącznym elementem świątecznego stołu symbolizując słodycz nadchodzącego roku.

Częste pytania dotyczące przepisu

→ Czy można przygotować ciasto miodowe wcześniej?

Tak, to ciasto można przygotować nawet 2-3 dni wcześniej. Po przełożeniu warstwami i posypaniu kruszonką najlepiej przechowywać je w lodówce pod przykryciem. Z czasem blaty miodowe zmiękną i jeszcze lepiej połączą się z kremem, co pozytywnie wpłynie na smak.

→ Jaki miód najlepiej nadaje się do tego ciasta?

Najlepiej sprawdzi się miód lipowy lub wielokwiatowy, które mają wyrazisty aromat. Miód gryczany również może być świetnym wyborem, nadając ciastu bardziej intensywny smak. Unikaj miodów o zbyt delikatnym aromacie, gdyż mogą być słabo wyczuwalne w gotowym cieście.

→ Czy można zastąpić budyń waniliowy innym smakiem?

Tak, możesz eksperymentować z różnymi smakami budyniu. Śmietankowy, kokosowy czy nawet cytrynowy również dobrze komponują się z miodem. Jeśli lubisz bardziej czekoladowe połączenia, możesz użyć budyniu czekoladowego, który stworzy ciekawy kontrast z miodowymi blatami.

→ Jak długo ciasto miodowe zachowuje świeżość?

Przechowywane w lodówce ciasto zachowuje świeżość do 5-7 dni. Warto przykryć je folią spożywczą lub przechowywać w szczelnym pojemniku, aby nie chłonęło zapachów z lodówki. Możesz też pokroić ciasto na porcje i zamrozić - w zamrażarce zachowa jakość przez około 2 miesiące.

→ Czy można pominąć kruszonkę na wierzchu?

Tak, kruszonkę można pominąć lub zastąpić inną dekoracją. Alternatywnie możesz pokryć wierzch ciasta polewą czekoladową, lukrem, posiekanymi orzechami lub po prostu oprószyć cukrem pudrem. Możesz też użyć ostatniego blatu jako górnej warstwy bez dodatkowej dekoracji.

→ Jak uzyskać idealne warstwy ciasta miodowego?

Aby uzyskać równe warstwy, podziel ciasto na trzy identyczne części, ważąc je na wadze kuchennej. Podczas pieczenia pilnuj czasu, by blaty nie były przesuszone. Przed nałożeniem kremu upewnij się, że blaty całkowicie wystygły, a krem ma odpowiednią konsystencję - nie może być zbyt rzadki.